Trafo tankı ve genleşme tankı arasındaki boru üzerinde kendine özel bir hazneye sahiptir. İki adet şamandıraya sahiptir: Alarm şamandırası ve açma şamandırası.Trafoda yavaş gelişen arızalar sonucu ısı oluşur. Bu ısı trafo yağını ayrıştırır ve arızanın tipine göre çeşitli gaz kabarcıkları oluşur. Yağa göre hafif olan gaz trafo tankından genleşme tankına doğru yukarı gitme eğiliminde olacaktır. Ancak buchholz için oluşturulmuş haznede yukarıdaki hava kısmında takılır. Haznenin hacmi sabit olduğu için buradaki gaz miktarı artarken yağ miktarı azalır ve eş hacimde yağ genleşme tankına çıkar. Böylece haznede azalan yağ seviyesi yağ şamandırasının kapanmasını sağlar ve alarm devresini tamamlar. Bu noktada trafo merkezi işletme teknisyeni gerekli yerlere bilgilendirir.
Büyük bir arıza olduğunda daha fazla miktarda yağ ayrışacak ve arıza noktasında fazlaca gaz üretilecektir. Oluşan gaz aniden yukarı çıkamayacağı için yerine eş hacimde yağ genleşme tankına pompalanmışçasına bir etki oluşacaktır. Böylece aşağıdaki açma şamandırasına bağlı kol akan yağın basıncıyla eğilir. Açma şamandırası kapanarak açma bobinini enerjiler ve trafonun giriş-çıkış kesicilerini açar. TM işletme teknisyeni ilgilileri bilgilendirir ve trafoyu tekrar servise almaz.Buchholz rölesinin çalışmasına sebep olan arızalardan bazıları şunlardır:
- Yağın yalıtım özelliğini yitirmesi (Yağ için yapılan rutin BDV testlerinde anlaşılır.)
- Sargıda izolasyon hatası
- Sargıda ve nüvede aşırı ısınma
- Yağ sızıntısı olan yerden hava girişi
- Faz-faz kısa devre
- Sargı-nüve kısa devre
Buchholz rölesi arıza olmaksızın da çalışabilir. Depremde, önleyici rölelerin çalışmaması durumundaki darbelerde ya da trafoya yağ eklenirken giren hava sebebiyle çalışabilir.
Arıza sonrası biriken gazlardan bazıları hidrojen, karbondioksit, karbonmonoksit, metan, etan, asetilen ve etilendir. Bu gazlar arıza türüne göre farklı oranlarda oluşur. DGA(Dissolved Gas Analysis), yağda çözünmüş gaz analiziyle bu oranlar tespit edilerek arızanın neden kaynaklandığı bulunur.[1]
Bunun dışında renge göre arızalar şu şekilde tanımlanır:
- Beyaz: Kağıt izolasyonun yanması
- Sarı: Ahşap kısımların yanması
- Gri: Yağ yanması
- Renksiz: Hava
Kademe değiştirici genleşme tankı bulunan trafolarda kademe bucholz rölesi ve buşing boylarının uzun olması sebebiyle 380 kV trafolarda da buşing buchholz rölesi benzer mantıkla kullanılır.
Kaynaklar:
[1] - Güç Transformatörleri Arızalarının Yağda Çözünmüş Gaz Analiziyle Tanılanması
[2] - What is Buchholz Relay?
[3] - Trafolarda Buchholz Rölesi Ne İşe Yarar?
Yorumlar
Yorum Gönder